Dzisiaj mamy dostęp do naprawdę imponującej gamy barw. Tkaniny, farby, kredki… ilość dostępnych kolorów przyprawia o zawrót głowy. Warto jednak przypomnieć sobie, że kolory nie powstają znikąd, a są efektem mieszania tak zwanych barw podstawowych. Kwestia mieszania kolorów wciąż jest bardzo istotnym tematem wśród artystów, ale nie tylko. Czy wiedzieliście, że zasady mieszania kolorów są bardzo istotne również podczas aranżacji wnętrz? Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej o podstawach mieszania barw, zapraszamy do czytania!
Kolory podstawowe
Nie od zawsze ludzkość miała do swojej dyspozycji tak bogate i nasycone kolory jak dziś. Dodatki chemiczne i receptury opracowywane w laboratoriach kiedyś nie miały zastosowania. Artyści malarze mieli do dyspozycji kolory występujące w naturze, a barwy pochodne pozyskiwali często metodą prób i błędów, mieszając kolory, którymi dysponowali.
Przepaść, między kiedyś a dziś można zobaczyć na starych dziełach sztuki, gdzie królowały ciemne, mało nasycone barwy. Z czasem paleta kolorów poszerzyła się, a obrazy i architektura wnętrz zyskały mnóstwo dodatkowych odcieni.
Mimo znacznego postępu kolory wciąż pozyskiwane są z połączenia kolorów bazowych. Wyróżniamy trzy podstawowe kolory.
- żółty,
- niebieski,
- czerwony.
Barwy podstawowe mają również swoje różne odpowiedniki. Mogliście spotkać się również z takim nazewnictwem.
- Magenta, który oznacza kolor fioletowo-czerwony, niektórzy widzą go jako głęboki róż.
- Cyjan, będący kolorem błękitnym.
- Yellow, czyli kolor żółty.
Najczęściej jednak używa się połączenia RGB, czyli Red (czerwony), Green (zielony) i Blue (niebieski).
Mając do dyspozycji trzy barwy podstawowe, przy odrobinie wysiłku i praktyki, jeśteśmy w stanie wydobyć inne barwy, znane jako kolory pochodne. Dzięki temu artyści malarze mogą kupić trzy drogie farby olejne, zamiast zestawu 6, czy nawet 8 kolorów i samodzielnie tworzyć barwy pochodne.
Kolory pochodne
Barwy pochodzne uzyskujemy w procesie tworzenia mieszanki barw podstawowych. W zależności od tego, jakie kolory połączymy, uzyskamy określony kolo pochodny.
- Połączenie kolorów: czerwony i żółty daje nam kolor pomarańczowy.
- Kolory czerwony i niebieski dają kolor fioletowy.
- Barwy podstawowe: niebieski i żółty dają kolor zielony.
- Kolory: niebieski, żółty i czerwony wymieszane dają kolor czarny.
Szczególną uwagę należy zwrócić zwłaszcza na kolo czarny. Równie istotny jest kolor biały. To one pozwalają nam na zmianę nasycenia kolorów.
Z kolei im więcej mieszamy kolory pochodne z podstawowymi, tym mocniej zauważalny staje się szary kolor. Barwa, jaką otrzymamy w tym procesie jest… niezbyt urzekająca. Interesujący szary uzyskuje się w inny sposób.
W barwach podstawowych znajdują się w przewadze ciepłe kolory. Czerwony i żółty. Niebieski jest określany jako kolor zimny. Za pomocą tych 3 barw możemy również manipulować nasyceniem i odcieniami. Jeśli do kompozycji kolorów: czerwony plus niebieski dodamy więcej niebieskiego, otrzymamy fioletowy w zimniejszym odcieniu. Analogicznie, jeśli czerwony będzie przeważać, fioletowy będzie miał cieplejszy odcień.
Warto zwrócić uwagę, że mieszając barwy, na przykład żółty z niebieskim, nie przyciemnimy otrzymanego zielonego poprzez dodawanie do mieszanki większej ilości niebieskiego. Takie działanie zmieni jedynie nasycenie koloru.
Krótko podsumowując: barwy rozjaśniamy lub przyciemniamy, używając białej lub czarnej farby. Jeśli zaś chcemy ocieplić kolor, dodajemy więcej „ciepłego pigmentu” (żółty lub czerwony). Odwrotnie, jeśli chcemy uzyskać ciemniejszy kolor, dodajemy więcej „chłodnego pigmentu” (niebieski).
Jak rozjaśnić kolor?
Jeśli zależy nam na rozjaśnieniu koloru, należy dodać do mieszanki kolor biały. Im więcej białej farby dodamy do kolorów, tym jaśniejszy odcień uzyskamy.
Warto wspomnieć, że biały nie jest uważany przez artystów za barwę. Fizycy uważają odwrotnie, że biel jest kolorem, a czerń nie jest. Ma to związek z zasadami pozyskiwania barw w naturze. Fioletowy, pomarańczowy i wszystkie inne, to kolory, które widzimy i które możemy stworzyć. Biel nie ma koloru, patrząc z punktu widzenia artysty. Z kolei, z drugiej strony, czarny nie jest kolorem. Kiedy zapadnie zmrok, wszystko ma kolor czarny, czyli w praktyce nie jest kolorem.
Dyskusja nad tymi dwoma kolorami trwa od wielu lat i zdania pozostały podzielone. Bez względu na klasyfikację, obecność białego i czarnego jest w procesie pozyskiwania rozmaitych barw niezwykle istotna.
Jak przyciemnić kolor?
Do przyciemniania różnych kolorów używamy wyłącznie koloru czarnego. Należy dodać odrobinę czarnego pigmentu do mieszanki, by przyciemnić kolor. Z połączenia czarnego z barwami pochodnymi powstają między innymi takie farby, jak brązowy, czy oliwkowy.
Kolory niestandardowe, jak je uzyskać?
Zastanawiacie się pewnie, co z pozostałymi kolorami, z którymi mamy do czynienia na co dzień. Nikt nie wątpi w urodę fioletowego, czy zielonego, ale przecież barw jest znacznie więcej. Cały sekret tkwi w mieszankach. Łączymy wybrane kolory ze sobą na różne sposoby do tego momentu, aż otrzymamy pożądaną barwę. Poniżej przykłady.
- Czarny połączony z pomarańczowym daje kolor brązowy.
- Wrzosowy powstanie, kiedy połączymy ze sobą niebieski, czerwony, zielony i biały.
- Nieco zaskakujący jest kolor łososiowy. Aby go uzyskać, konieczne jest mieszanie koloru żółtego, pomarańczowego, czerwonego i niebieskiego.
- Modny kolor oliwkowy uzyskamy z mieszanki żółtego i czarnego.
- Amarant powstanie, kiedy zmieszane zostaną barwy: czerwony, niebieski i zielony.
Proces pozyskiwania kolorów polega nie na samym mieszaniu barw podstawowych, jak czerwony, niebieski i żółty. Mieszanki wzbogacamy poprzez dodanie koloru pochodnego. W ten sposób możliwe jest uzyskanie niesamowitych barw. Przynajmniej w teorii.
Teoretycznie, żeby osiągnąć pożądany kolor, wystarczy połączyć odpowiednie podtsawowe barwy. Trzeba jednak zrobić to w odpowiednich proporcjach. Inaczej uzyskany kolor może sporo różnić się od tego wymarzonego. Oczywiście możemy bawić się farbami i mieszać je, aż powstanie odpowiedni kolor i odcień, natomiast w przypadku farb do malowania wnętrz, może to być kosztowna zabawa. To właśnie z tego powodu, niestandardowe kolory do wnętrz, takie, które robione są na zamówienie, mają wysokie ceny. Oszczędzić możemy, samodzielnie tworząc mieszanki z farbami zakupionymi w sklepie.
Koło barw: pomocnik w mieszaniu kolorów
W związku z chęcią samodzielnego uzyskania odpowiedniego koloru do wybranego pokoju, na przykład do pokoju dziecka, warto wyposażyć się w tak zwane koło barw. Do czego możemy wykorzystać to drobne, ale bardz przydatne narzędzie?
- Koło barw pokazuje nam, jakie barwy będą dobrze się ze sobą komponować. To przydatne nie tylko, jeśli chodzi o zmieszanie barw, ale również o dobór dodatków do wnętrza w określonym kolorze.
- Mieszane barwy muszą pochodzić z tego samego okręgu na palecie kolorów.
Pasujące do siebie kolory można znaleźć na kilka sposobów. W tym celu wystarczy mieć przed sobą koło barw i zastosować się do poniższych reguł.
Zasada dopełnienia
Wybieramy jeden kolor, na przykład fioletowy i rysujemy prostą linię od tego miejsca, by dotrzeć do koloru żółtego.
Reguła trójkąta
Wybieramy barwę przewodnią, na przykład żółty i rysujemy trójkąt równoboczny. Pozostałe wierzchołki wskażą pasujące kolory, w tym wypadku czerwony, niebieski.
Reguła rombu
Stosując regułę rombu, jesteśmy w stanie określić aż cztery pasujące do siebie kolory. Może to być zielony, ciemnofioletowy, czerwony i żółty w ciemnym odcieniu.
Reguła barw pokrewnych
Spośród barw wybieramy jeden, na przykład zielony i wyznaczamy farby znajdujące się po każdej z dwóch stron. W ten sposób bezpiecznie można wyznaczyć do 5 barw pasujących do siebie.
Reguła barw monochromatycznych
Koło barw podzielone jest nie tylko w poziomie, ale również w pionie. Pion w kolorach pokazuje inny odcień danego koloru. Reguła barw monochromatycznych traktuje o tym, że dodajemy do siebie rozmaite wariacje jednego koloru. Jeśli wybierzemy zielony, będą to takie barwy jak jasnozielony, czy ciemnozielony, Tak samo, jeśli zdecydujemy się na fioletowy, pomarańczowy, czerwony, niebieski itd.
Powyższe reguły są jedynie przykładem. Osoby obeznane w kolorach stosują znacznie więcej wzorów. Zapewne widzicie już, że z kołem barw uzyskanie odpowiedniej farby i pasujących do niej kolorów jest znacznie łatwiej. Działając rozważnie, mamy szansę na znakomity efekt.
W teorii tworzenie rozmaitych barw jest proste, ale jak wspominaliśmy wcześniej, nie zawsze wychodzi to najlepiej w praktyce. Jeśli nie czujesz się na siłach do eksperymentów, lepiej postaw na ekspertów. Obecnie można kupić farby w niemal wszystkich kolorach. W specjalnych sklepach fachowcy mogą nam odtworzyć każdą barwę wyłącznie na podstawie zdjęcia. Ma to naturalnie swoją cenę, ale mamy pewność, że w pracowni od razu powstają odpowiednie farby, a Ty nie musisz martwić się ewentualnym niepowodzeniem.
Zdjęcia pochodzą z serwisu Pixabay.com
